KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

Kadın hastalıkları ve doğum, hem obstetri (doğum) hem de jinekoloji (kadın hastalıkları) hususlarında sağlık hizmeti veren tıp bölümüdür. Kadın sağlığına dair birçok farklı hizmet verilen bu bölümde pap smear, cinsel yolla bulaşan hastalıklara dair tarama testleri, ultrasonografik incelemeleri ve kan tahlilleri gibi çeşitli işlemler uygulanabilir.

 

  • ° Ultrasonografi: Ses dalgaları kullanılarak görüntü elde edilmesini sağlar.
  • ° Amniyosentez: Amniyon sıvısından örnek alınması ile bebeğin cinsiyeti ve genetik anormalliklerin araştırıldığı tetkiktir.
  • ° Kordosentez: Umblikal kan örneklemesi olarak da isimlendirilen bu tetkik fetüsün çeşitli enfeksiyon hastalıkları, kan rahatsızlıkları veya konjenital (doğuştan gelen) durumlara dair bilgi edinilmesini sağlar.
  • ° Servikal açıklık değerlendirmesi: Erken doğum riskine dair risk değerlendirmesinde başvurulur.
  • ° Biyofizik profil çıkarılması: Fetal sağlığın değerlendirilmesi amacıyla bebeğin kalp hızının monitörizasyonu ve ultrasonografi bulgularının değerlendirilmesidir.
  • ° İkili tarama testi: Hamileliğin 11-14. Haftaları arasında uygulanan bir tarama testidir.
  • ° Dörtlü tarama testi:  Hamileliğin 16-20. Haftaları arasında uygulanan bir tarama testidir.
  • ° Nipt testi:  Kalıtsal hastalıkları tarayan genetik test türüdür.
  • ° Detaylı USG: Anne karnındaki bebeğin detaylıca incelenmesidir.


KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUMDA TEDAVİ EDİLEN HASTALIKLAR

Kadın hastalıkları ve doğum bölümünde jinekolojik rahatsızlıkların tedavisine ek olarak obstetrik bakım hizmetleri de verilmektedir. Obstetri uygulamaları gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonrası süreçte üreme sağlığı ile ilgili işlemleri kapsar. Prekonsepsiyon olarak isimlendirilen gebelik öncesi dönemde bireyler, gebelik istemi ile kadın hastalıkları ve doğum bölümüne başvurabilir. Bu kişilerde amaç sağlıklı ve güvenli bir gebelik sürecine geçişin nasıl olacağının planlanmasıdır. Olası risk faktörleri değerlendirilerek gebelik ve anne adayının sağlığı için ideal şartların oluşturulması sağlanır.Prenatal bakım hizmetleri, gebelik döneminde planlı randevular üzerinden ilerleyen obstetrik sağlık uygulamalarıdır. Doğumdan itibaren ise verilen obstetrik sağlık hizmetleri neonatal bakım olarak isimlendirilir. Neonatal bakımda anne ve bebek sağlığının değerlendirilmesi, derecelendirilmesi ve korunması gerçekleştirilir. Postpartum bakım ise gebelik sonrası düzenli kontroller ile anne ve bebek sağlığının değerlendirilmesidir.Jinekolojik sağlık hizmetlerinde ise obstetrik hizmetlerden farklı olarak overler (yumurtalıklar), fallop tüpleri, uterus (rahim) ve vajina gibi kadın üreme organlarının sağlığı ile ilgilenilir. Yaşa göre değişkenlik gösteren bu sağlık hizmetleri kapsamında pelvik muayene, pap smear, hpv aşılamaları, enfeksiyon taramaları ve kemik mineral yoğunluğunun değerlendirilmesine başvurulabilir. Tedavi kapsamında ise kadın hastalıkları ve doğum bölümü tarafından tedavisi gerçekleştirilen rahatsızlıklardan bazıları şu şekildedir:

  • ° Amenore: Adet görülmemesi.
  • ° Kanser: Servikal, over veya uterin kanserler.
  • ° Dismenore: Ağrılı adet görülmesi.
  • ° Endometriozis: Rahim dokusunun rahim dışında gelişmesi.
  • ° İnfertilite: Ovaryen yetmezlik, menstrüel düzensizlik veya uterusun yapısal anormalliklerinden kaynaklanan gebelik isteminin yerine getirilememesi.
  • ° Menoraji: Aşırı vajinal kanama.
  • ° Pelvik inflamatuar hastalıklar: Pelvik bölgede yer alan üreme organlarında gelişen enfeksiyon hastalıkları.
  • ° Pelvik organ prolapsusu: Pelvik organları destekleyen kas ve bağ dokunun güçsüzlüğü nedeniyle gelişen durumlar.
  • ° Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Klamidya, gonore, sifiliz, HPV, herpes simpleks ve trikomoniyazis gibi hastalıklar.
  • ° Uterin fibroidler: Uterus içerisinde gelişen iyi huylu doku büyümeleri.
  • ° Vajinal enfeksiyonlar: Mantar veya bakteriyel kaynaklı patojenler başta olmak üzere çeşitli mikroorganizmalara bağlı oluşan enfeksiyon hastalıkları.


KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUMDA YAPILAN İŞLEMLER VE TETKİKLER NELERDİR ? 

Kadın hastalıkları ve doğum bölümü hem obstetrik bakım hizmetlerinin hem de cerrahi veya medikal jinekolojik girişimlerin uygulandığı bir branştır. Menstrual ağrının kontrolü, vajinal kuruluğun giderilmesi, vajinal enfeksiyon tedavisi gibi durumlarda uygulanan ilaç tedavisine ek olarak gerekli durumlarda hormon replasman terapileri ve kontrasepsiyon uygulamaları kapsamında çeşitli hormon ilaçların enjeksiyonuna da başvurulabilir.Hormonal olmayan intrauterin cihaz ile kontrasepsiyonun sağlanması da kadın hastalıkları ve doğum bölümü doktorları tarafından uygulanmaktadır. Tüm bu işlemler dışında kadın hastalıkları ve doğum bölümü tarafından gerçekleştirilen diğer işlemler ve tetkiklerden bazıları şu şekildedir:

 

  • ° Servikal biyopsi: Rahim boynu bölgesinden doku örneği alınması.
  • ° Kolporafi: Vajinal duvarın tamiri.
  • ° Kolposkopi: Tanı veya tedavi planı kapsamında serviksin (rahim boynu) görüntülenebilmesi amacıyla yapılan işlem.
  • ° Endometriyal ablasyon: Uterus içinde gelişen doku büyümelerin cerrahi olarak ortadan kaldırılması.
  • ° Histerektomi: Uterusun cerrahi olarak çıkarılması.
  • ° Ooferektomi: Overlerin cerrahi olarak çıkarılması.
  • ° Pelvik laparoskopi: Karın duvarına açılan küçük delikler vasıtası ile pelvik organların bir skopi yardımıyla görüntülenmesi.
  • ° Tüp ligasyon: Gebeliğin önlenmesi adına fallop tüplerinin bağlanması işlemi.
  • ° Sezaryen operasyonu
  • ° Normal doğum (epidural)
  • ° Histerektomi
  • ° Ovaryen kist veya uterin myomlar gibi doku büyümelerinin cerrahi olarak çıkarılması
  • ° Pelvik organlarda oluşan anatomik kusurların giderilmesi (rahim sarkması, idrar kesesi sarkması, bağırsak sarkması)
  • ° İdrar kaçırma operasyonları
  • ° Genital estetik: vajen daraltma (vajinoplasti), dudak küçültme (labioplasti), genital dolgu, genital beyazlatma 

 


KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUMDA KULLANILAN SAĞLIK TEKNOLOJİLERİ NELERDİR ? 

Kadın hastalıkları ve doğum bölümünde kullanılan çeşitli sağlık teknolojileri mevcuttur.

 

Kolposkopi

Pap smear testinde anormal hücre tespit edilmesi, genital siğil varlığı veya rutin kontroller sırasında serviks olarak isimlendirilen rahim boynunda bir anormallik gözlenmesi halinde kolposkopi tetkikine başvurulabilir. Kolposkopi, vajina içerisine yerleştirilen bir cihaz vasıtası ile serviksin gözlemlenmesini sağlar. Anormallik tespit edilmesi halinde doktor kolposkopi sırasında ilgili bölgeden biyopsi alma imkanına da sahiptir.

 

Histerosalpingografi

Uterus içerisine bir boya enjekte edilmesi ve ardından x-ray grafi çekilmesi ile elde edilen histerosalpingograf, uterus duvarında mevcut olan herhangi bir yapısal düzensizliğin tespit edilmesine yardımcı olur. Boyanın anatomik kanallar boyunca ilerleyip ilerlemediğinin incelendiği bu tetkikte fallop tüpleri hakkında da bilgi edinilebilir.

 

Pelvik Ultrasonografi

Pelvik organlardan yansıyan ses dalgaları kullanılarak görüntü elde edilen pelvik ultrasonografi tetkiki hem transabdominal (karın üzerinden) hem de transvajinal (vajina içerisinden) uygulanabilir. Bu tetkik özellikle uterine fibroid ve over kisti gibi oluşumların tespitinde fayda sağlar.